پایان نامه جرم (معماری به منظور پیشگیری از وقوع جرم)

پایان نامه جرم

فصل اول:کلیات تحقیق 
1-1 مقدمه
1-2 بیان مسئله
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق
1-4 جرم و رابطه آن با انواع پیشگیری
1-3-1 تعاریف جرم
1-3-2  ماهیت جرم
1-3-3  رابطه فرهنگ و جرم
1- 4اهداف
1-4-1  علت های اجتماعی و اقتصادی جرم
1-4-2 از تعاریف مزبور موارد زیر قابل استنتاج است :
1-4-3 مفهوم حقوقی و قضایی جرم :
1-4-5 در تحلیل جرم از منظر موضوع این پایان نامه
1-4-6 تبیین های جرم :
1-4-7 ارائه راهکار جا به جایی و تبدیل درپیشگیری وضعی در جرم :
1-5 فرضیه ها
1-5-1معماریباتکیهبرپیشگیریوضعیدرکاهشجرمموثراست
1-5-2اختلافبینطراحیمحیطوکنترلرفتاریوجوددارد
1-5-3 معماری رفتارهای محیط را کنترل می کند
1-5-4 CPTEDبرشکلمعماریتوجهمیکند
فصل دوم: مفاهیم و راهبرد های پیشگیری از جرم
2-1 مفاهیم پیشگیری وضعی
2-1-1 تعریف پیشگیری از نظر لغوی
2-1-2 تعریف معنای عام
2-1-4 تعریف معنای خاص
2-2 هدف پیشگیری :
2-3بررسی پیشگیری وضعی از جرم
2-4سوابق پیشگیری وضعی :
2-5 خصوصیات پیشگیری وضعی یا « وضعیت مدار »
2-5-1 اشکال پیشگیری وضعیت مدار (وضعی) :
2-6-1 کنترل ابزاری که ارتکاب به جرم را تسهیل می کند :
2-6-2  ایجاد مانع در سر راه برقراری تماس بین بزهکار بالقوه و آماج و هدف جرم ( بزه دیده بالقوه) :
2-6-3  جاذبه زدایی :
2-7-1 رابطه پیشگیری وضعیو مجازات
2-7-2 فنی شدن پیشگیری وضعیت مدار ( وضعی )    
2-7-3 معایب پیشگیری وضعیت مدار (وضعی)
فصل سوم: بررسی معماری د پیشگیری وضعی از جرم
3-1 ارتباط معماری و پیشگیری وضعی از جرم
3-2 معماری از گذشته تا حال
3-4  تاثیر محیط بر رفتار
3-5  مفهوم فضاهای بدون دفاع و انواع آن :
3-6 انواع فضاهای بدون دفاع :
3-7 ساختمانهای نیمه تمام و متروکه :
3-8 بافتن نخ ها به هم
3-9 فضای قابل دفاع
3-10 پیشگیری محیطی در یک جامعه باز
3-11 سیبلییوس پارکن
3-12 تغییر ظاهری یک معماری پیشگیری وضعی شده :
3-13 فرایند مهندسی و طراحی دربردارنده فعالیت های زیر است:
3-14 تحلیل الگوی جرم
  فصل چهارم:بررسی فضاهای قابل دفاع و کاربرد آن در پیشگیری وضعی
4-1 معماری در پیشگیری وضعی از جرم
4-2 راهبردهای معماری در پیشگیری جرم
4-3 فضاهای قابل دفاع
4-4 پیشگیری از جرم از گذر طراحی محیط
4-5 تفسیر  یک معماری پیشگیری وضعی شده
4-6 نظریات محققین پیشگیری وضعی نسل اول
4-7 نظریه استفاده از الگوی قدیمی طراحی خیابانها
4-8  نتیجه گیری و نظر نویسنده
منابع

========================

مقدمه

پیشگیری  از جرم چند دهه ای است که به یکی از موضوعات مهم در مطالعات جرم شناسی تبدیل شده است . این موضوع را می توان حتی در آثار مدون سیاست های کنترل جرم که در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی اعمال می شود ، ملاحظه کرد . امروزه نظام های حقوق کشورهای پیشرفته ، پیشگیری از جرم را به عنوان رویکردی بهینه و موثر در مقابل تدابیری مانند اشکال متنوع نظارت و اجرای عدالت کیفری به رسمیت شناخته و در قالب برنامه های متنوع اجرا می نماید . در بین شیوه های مختلف پیشگیری از جرم ، پیشگیری وضعی در کنار شیوه های پیشگیری اجتماعی ، از اواخر دهه 1970 میلادی مطرح ، نظریه پردازی شد و به اجرا درآمد . اقدام های پیشگیرانه وضعی ناظر به اوضاع و احوال و شرایطی است که مجرم را در آستانه ارتکاب جرم قرار می دهند . این اوضاع و احوال که در جرم شناسی ، وضعیت ماقبل بزهکار یا وضعیت های پیش جنایی نام دارد ، فرآیند گذار از اندیشه به عمل مجرمانه را تحریک یا تسهیل می نماید .

طرح پیشگیری وضعی به عنوان یک نظریه علمی ، اصالتاً تأسیس انگلیس است . توسط (کلارک) ، (می هیو) و ( کرنیش ) مطرح شد. امروزه جرم ، ترس از جرم و رفتار های ضد اجتماعی مهم ترین نگرانی های جامعه اند . از آنجایی که جرایم در بستر مکان رخ می دهند ، طراحی مناسب محیط که در قالب های معماری و شهرسازی نمود می یابد راه حل مناسبی در پیشگیری از وقوع جرم می باشد . این پایان نامه به دنبال شناخت و بررسی اهمیت معماری و ارائه راهکار های عملی جهت استفاده از معماری به منظور پیشگیری از وقوع جرم می باشد.  در کنار توجهات کنونی معماری و شهرسازی از قبیل زیباسازی ، صرفه اقتصادی ، رعایت حریم خصوصی ، رعایت حقوق و آزادی های فردی ، محکم سازی و مقاومت بالا در برابر حوادث طبیعی به مقاومت محل های مسکونی در برابر جرم نیز توجه کرده است .

در کشور ما یکی برخورد با جرم در کیفر و مجازات است و دیگری پیشگیری از جرم عمده ترین قوانینی در جهت مجازات کردن کیفر است . هرچند در این زمینه اخیراً و با تصویب قانون جدید مجازات اسلامی ، رویکردهای قانونی به صورت مناسبی تغییر یافته ولی باید در عمل نیز این موضوعات را جدی گرفته شود ، و به سمتی برویم که با اجرا شدن تمامی قوانینی که در این زمینه تصویب شده است و از آن جمله برخی از قوانین برنامه پنجم توسعه بتوانیم فرهنگ حاکم بر شهروندان و مسئولان را علی الاخصوص در بحث معماری و پیشگیری از جرم استوار کنیم .

موضوع دیگیر که باید به آن اشاره کرد . موضوع مدیریت و ارتقای فرهنگی به واسطه توانایی و نفوذ فراگیر معماری است . معماری با روابط کالبدی و جاذبه های بصری ، ایجاد تعادل روانی در جامعه افزایش اساسی هویت ملی و تعلق خاطر اجتماعی و توسعه زیبایی شناسی و در نتیجه ارتقای مکارم اخلاقی و ... پیوستگی های جمعی را تقویت و توان رفتاری جامعه و افراد جامعه را نهادینه می کند .

بیان مسئله

معماران ، طراحان و برنامه ریزان در ساخت ساختمان ها همه موارد را در نظر می گیرند ، اما انگار موارد امنیتی را فراموش می کنند . در بسیاری از موارد طراحی نامطلوب در ها ، پنجره ها و قفل ها امکان دسترسی مجرمان فراهم شده است . اکنون به نظر می رسد در تکمیل طرح های ساختمانی نگرش یشگیرانه از جرم نیز تا حدودی در نظر گرفته می شود . با وجود این ، هنوز بیشترین توجه به جنبه های زیبایی شناختی ، فاضلاب ، اطفاء حریق ، خروج اضطراری و پارکینگ است و به موارد امنیتی یک ساختمان چندان توجه نمی شود . یک روند بازنگری طرح پیشگیری از جرم از گذر طراحی محیطی باید در جوامع و سازمان های مربوط برای بررسی این موارد شکل می گیرد . شکل فیزیکی یک محیط در طراحی و به کار گیری تاثیر مستقیمی بر امنیت یا جرم می گذارد . رابطه آشکار میان فضای فیزیکی و جرم به عنوان یک مولفه فرهنگی ساختمان دسازی شناخته شده است و مفاهیم روابط انسان – محیط در پیشگیری از جرم بازبینی شده اند .

بعضی محیط ها باعث می شود مردم احساس امنیت و آرامش کنند در حالی که در بعضی محیط ها احساس آسیب پذیری می نمایند . منطق حکم می کند که جوامع و سازمان ها به صورت فعال در روند طرح پیشگیری از جرم از طریق وضعی درگیر گردند . بسیاری از حقوقدانان نقش تصمیم گیری و مدیریت را در حفظ امنیت بیشتر از نگهبانان و سیستم هشدار دهنده ی اساسی می دانند . سوالات بسیاری در خصوص آینده نگری و امکان رفع مشکلات و مدیریت کارآمد وجود دارند . عملکرد های امنیت آینده عملکرد امنیت طبیعی هستند . درک دادگاه از حفظ امنیت از شیوه های مکانیکی جرم سازمانی فراتر رفته و دیدگاه های طبیعی در مدیریت منابع فیزیکی و انسانی غالب گردیده است . تحت تاثیر دگرگونی های اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی در سراسر جهان و وقوع انقلاب در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات و به موازات آن افزایش قابل ملاحظه ناهنجاری های اجتماعی در اکثر کشور های توسعه یافته و در حال توسعه ، طی دهه های اخیر ، دیدگاه های نوینی برای کنترل پیشگیری و مقابله با بزهکاری ها ارائه شده است . پیشگیری محیطی از جرم ، بر این مفهوم ساده مبتنی است که جرم تا اندازه ای پیامد فرصت های برخاسته از محیط است در این صورت ، باید دگرگونی محیط فیزیکی به منظور کاستن ارتکاب جرم امکان پذیر شود . در واقع هدف ، ارتقای سطح آگاهی صاحبان منزل معماران و طراحان شهری درباره مفهوم پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیط است که به دنبال افزایش امنیت توسعه شهری و کاهش فرصت های مجرمانه حاصل می شود .

همواره از محیط عناصرآن (رنگ ، نور، ارتفاع و ...) برای تأثیر گذاری بر رفتار انسانی استفاده شده است. تأثیر محیط برانسان موضوع جدیدی نیست و از قدیم الایام از محیط برای تأثیر گذاری بر رفتار انسان ها استفاده شده است.این موضوع یکی از موضوعات مورد علاقه فلاسفه نیز بوده است. برای مثال تمام کسانی که به بحث درباره آرمان شهر و مدینه ی فاضله پرداخته اند به اصول و روشهایی اشاره کرده اند که بر شکل دادن به محیط و متقابلاً بر رفتارهای جمعی وفردی تأثیر داشته اند. صاحب نظران مختلف به تأثیر محیط بر انسان اشاره کرده اند: از جمله ابن خلدون شرایط محیط طبیعی و "محیط ساخته شده " را توأمان در روند زندگی بشر و تحولات فرهنگی اخلاقی و رفتاری موثر می داند شایداین فرایند تأثیر گذاری را بتوان  از طریق احساس "هویت" یا " این همانی" انسان با محیط تفسیر کرد. به عبارت دیگر، انسان هویت خویش را در هویت محیط جستجو می کند و هویت محیط را هویت خویش می پندارد و سعی در استحاله ی مختصات هویتی خویش به سمت کسب مختصات هویت محیط می نماید. تا دوران معاصر به دلیل محدویت های مفهوم انسان در نظریه های طراحی ، که صرفاً انسان از دید فیزیولوژیک مورد بررسی قرار می گرفت، الگویی نیز که در خصوص رابطه ی انسان و محیط ارائه می شد بر همین الگو مبتنی بود. این الگو که مبتنی بر جبرگرایی محیطی بود، بر مبنای مدل محرک و پاسخ قرار گرفته بود: بدین معنا که محیط طبیعی و مصنوع، محرک بوده و انسان پاسخ هایی از پیش تعیین شده به این محرک ها می دهد البته نظریات موجود در خصوص ارتباط انسان و محیط را می توان به سه دسته ی " جبرگرایی محیطی "(انسان به مانند بی اختیار )، " امکان گرایی محیطی " و "احتمال گرایی محیطی" تقسیم بندی کرد.

در کنار سایر رهیافت های پیشگیری از جرم که بیشتر به دنبال تغییر شخصیت و از بین بردن زمینه ها وعلل اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی جرم بوده اند، رهیافت مکانیکی ( وضعی وفرصت مدار)  در پیشگیری از جرم به یکی از دیدگاه های غالب در زمینه ی پیشگیری از جرم تبدیل شده است در کنار نظریه پیشگیری وضعی ، نظریه ای دیگر مطرح شده است که به " پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی " معرف است. این دیدگاه از لحاظ مبانی نظری تا حدودی شبیه نظریه پیشگیری وضعی است ولی در قلمرو و کاربرد محدودتر از آن است.

نظریه CPTEDبر این ادعا استوار است که می توان "با طراحی مناسب و کاربری موثر از محیط ، از ارتکاب جرم پیشگیری کرده و علاوه بر بهبود کیفیت محیط زندگی بر ترس ناشی از جرم نیز غلبه کرد" این نظریه هدف وتمرکز خود را بر " محیط ساخته شده" و جرایم مرتبط و شایع در مناطق مسکونی مانند، دیوار نویسی، تخریب و سرقت قرار می دهد. به عبارت دیگر، اگر محیط به نحوی طراحی شود که بتواند موجب بهبود نطارت افرادشده، تعلق ساکنان را به قلمرو خود بالا برده و تصویری مثبت از فضا ایجاد کند، فرصت های مجرمانه کاهش خواهد یافت و مجرمان از ارتکاب جرم باز خواهند ماند. زیرا در معامله ی عقلانی مجرم، میزان تلاش و خطر ارتکاب جرم ( هزینه ) بیشتر از منافع حاصل از جرم ( سود ) خواهد بود. این دیدگاه نسبت به سایر انواع پیشگیری ها ( به قول کوسن ) این مزیت را دارد که " تغییر وضعیت بسیار ساده تر از تغییر شخصیت فرد است" ساختمان ها ، خیابان ها، فضاهای سرباز و پارک ها صرفاً فضاهایی نیستند که جرم در آنجا روی می دهد، بلکه ساختار و طراحی فضا می تواند موجب پیشگیری و باز دارندگی از فعالیت های مجرمانه شده و امنیت شهری را بهبود بخشد. این دیدگاه در بر گیرنده ی تحلیل های دقیق وضعی از جرم است که به دنبال یافتن وضعیت ها و شرایطی است که می توانند فرصت های مجرمانه ایجاد کنند.

شاید در این میان بتوان گفت که نقش و تأثیر گذاری محیط بر جرم از ابتدا زیاد مورد توجه واقع نشده بود. البته اگر به این مسئله هم پرداخته شده باشد بیشتر این رویکردها جبرگرایانه بوده و بیشتر بر تأثیر گذاری محیط جعرافیایی و طبیعی بر جرم پرداخته شده است و بحثی پیرامون تأثیر محیط فیزیکی و ساخته شده بر رفتار مطرح نبوده است ( ازاین جمله می توان به قانون حرارتی کلته و گری اشاره کرد )